
موقعیت جغرافیایی و زیست محیطی شهرستان نیمروز
شهرستان
نیمروز از شمال و شمال غربی با کشور افغانستان و خراسان جنوبی (شهرستان
نهبندان) و از جنوب با شهرستان زابل و هامون و از شرق با شهرستان هیرمند و
از غرب با شهرستان زاهدان و نهبندان هم مرز می باشد و در شمال دشت سیستان
واقع گردیده است. این شهرستان 489 متر از سطح دریا ارتفاع داشته و 1823
کیلومتر تا تهران فاصله دارد.
شهرستان
نیمروز 8175 کیلومتر مربع وسعت دارد که بیش از نیمی از وسعت حوزه سیستان
را شامل میشود. این شهرستان دارای چهاردهستان میباشد. در بخش مرکزی دهستان
ادیمی و دهستان بزی واقع گردیده و بخش صابری شامل دهستان قائم آباد و
دهستان سفیدآبه می باشد.
نژاد
مردم شهرستان نیمروز از نژاد خالص ایرانی و از نژاد آریایی اصیل می باشد و
گویش مردم نیمروز، سیستانی منسوب به سیستان و یکی از لهجه های مهم ایرانی
است که مردم این منطقه بدان تکلم می کنند، البته تعداد محدودی از طوایف
بلوچ نیز در این منطقه سکونت دارندکه به گویش بلوچی سخن می گویند.
از
نظر اقلیمی شهرستان نیمروز دارای آب و هوای خیلی گرم و خشک بیابانی با
تابستان های طولانی همراه است. گرمترین ماه سال تیرماه و سردترین ماه سال
دی ماه است.
مهمترین
رودخانه همان رودخانه هیرمند است که شاهرگ حیاتی سیستان هم محسوب می شودو
یکی از بزرگترین جریان های آبی جنوب آسیای مرکزی می باشد که سرچشمه آن آب
چشمه سارها و کوههای بلند شمال غربی کابل می باشد و مسیری طولانی بالغ بر
1050 کیلومتر را طی میکند تا به سیستان و در نهایت به شهرستان نیمروز وارد
می شود و در انتها به دو شاخه تقسیم میشود و به رود افضل آباد و لورگ باغ
می رسد که اولی به هامون هیرمند و دومی به هامون صابری منتهی می شود.
کوههای
اطراف بندان شامل کوه پاتورگی، کوه ملک دون، کوه موسی، کوه زرافک می باشد.
کوههای منطقه سفیدآبه نیز شامل کوه جنجا، کوه عسگی(عاسگی)، کوه موکدسرخ،
کوه سیاستراگی، کوه آساگی، کوه هیبو، کفتار کوه، مردار کوه می باشد.
محصولات کشاورزی: گندم، جو، ذرت علوفه ای، شبدر، یونجه، خربزه، هندوانه، خیار و گوجه گلخانه ای می باشد.
پیشینه تاریخی شهرستان نیمروز
شهرستان
نیمروز از قدمت تاریخی بالایی برخوردار می باشد و باید شهرستان نیمروز را
قلب دارالولایه سیستان نامید چرا که مردم ولایی این دیار جان فدای اهل بیت
علیهم السلام بوده و دارای دیانت قوی می باشند و در این منطقه از دیرباز
برگزاری مراسمات شبیه خوانی و تعزیه عزاداری سرور و سالار شهیدان نیز موید
این مطلب می باشد.
اقوام و آداب رسوم شهرستان نیمروز
اهالی
سیستان همه ایرانی و از طوایف مختلف بلوچ، تاجیک و قاینی تشکیل شده و
نادرشاه عده ای از طوایف شیرازی را نیز به آنجا کوچ داده است. آنچه از متون
تاریخی بر می آید مردم سیستان از سه گروه نژادی زیر ترکیب یافته اند. اول:
ترکیبی از نژادهای بومی و آخرین هجوم آریایی یعنی سکاها در 128 ق.م که نام
خود را به زرنک تغییر دادند(سکستان). دوم: نژادهای مهاجر یعنی الف:
مهاجرین صدر اسلام به سیستان ب: مهاجرینی که در دوره تیمور و شاهرخ تیموری
به سیستان رسیدند. ج: مهاجرین دوره نادرافشار. سوم: مهاجرت اقوامی از ایالت
های مجاور چون کرمان، هرات، بلوچستان. در گذشته های دورتر احیانأ از هند و
افغانستان. اقوام سیستان و بلوچ در این منطقه وجود دارند و با وحدت و
همگرایی بالاییکه در مراسمات و آداب رسوم منطقه برادروار با هم زندگی
میکنند.عزاداری، ازدواج، جشنها و شادیها، بازیها و ورزشهای بومی و محلی،
نوع لباس و پوشش، مراسمات مذهبی و مراسمات ملی تقریبأ شبیه به دیگر مناطق
سیستان می باشد.
خوراک در شهرستان نیمروز
معمولأ
خوراک مردم نیمروز همانند سایر شهرستانهای حوزه سیستان می باشد ولی در
تنوع غذایی بیشتر از گوشت(گوسفند-مرغ،گاو و بز) و برنج و آبگوشت، کشک سفید،
کشک زرد، عدس، بادمجان میتوان نام برد و در زمانی که دریاچه و رودخانه ها
پر آب بوده و خوراک مردم شهرستان نیمروز گوشت پرندگان دریایی و مهاجر و
ماهی در اولویت اول بوده است. اگر چه غذاهایی که در قدیم مرسوم بوده تقریبأ
به فراموشی سپرده شده ولی نمونه هایی از این غذاها و خوراک ها بسیار مقوی و
کم هزینه بوده شامل اشکنه، شوره یا شوربا، پوری یا پفک، تجگی یا سمنو،
اوجیزک، چلبک و آرد دستمال، دوغ بر، کله جوش، بورک، قتلمه، پلو، لندو،
لیتی، گرماس، گندم شیر، کورگی، کباب تندوری، سوزک و ... میباشد.